Öğrenme Güçlüğü

ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ

Özel öğrenme güçlüğü gözle görülmeyen bir özel gereksinim alanı olarak ifade edilmektedir. Dolayısıyla dıştan bakıldığında çocukta her şey normal görünmesine rağmen çocuk, öğrenmede ciddi sorunlar yaşamaktadır.

Özel öğrenme güçlüğü genel olarak normal ya da normalüstü zekâ seviyesine sahip olunmasına rağmen akademik alanlarda ciddi problemler yaşanması şeklinde tanımlanmaktadır. Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklara zekâ testleri uygulandığında genellikle zekâ seviyeleri normal sınırlar içinde çıkmaktadır. Bazı durumlarda bu çocuklar normalin üstünde zekâ puanına sahip olup özel yetenekli bile olabilmektedir. Zekâ seviyesine uygun akademik başarı sergileyemedikleri için özel öğrenme güçlüğü olan çocuklar ebeveynlerin ve öğretmenlerin dikkatini çekmektedir. Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklar öğretmenler ve ebeveynler tarafından genellikle ‘zeki ama çalışmıyor’ olarak tanımlanmaktadır.

Özel öğrenme güçlüğünün uluslararası tanımları da bulunmaktadır ve en yaygın bilinen tanım şu şekildedir:

Özel öğrenme güçlüğü sözlü ya da yazılı dili anlama veya kullanmayla ilgili olarak bir ya da daha fazla temel psikolojik süreçte ortaya çıkan, dinleme, düşünme, konuşma, okuma, yazma, heceleme ya da matematiksel hesaplamaları yapmada yetersiz beceriler olarak kendini gösteren ve algısal yetersizlikler, beyin zedelenmesi, minimal beyin disfonksiyonu, disleksi ve gelişimsel afazi (konuşamama) gibi durumları da içeren bir güçlüktür. Özel öğrenme güçlüğü esas olarak görsel, işitsel ya da devinimsel yetersizliklerden; zihinsel yetersizlikten; duygusal bozukluklardan ya da çevresel, kültürel veya ekonomik yoksunluklardan kaynaklanan öğrenme problemlerini kapsamamaktadır

Özel öğrenme güçlüğü için literatürde ‘öğrenme güçlüğü’, ‘özel öğrenme güçlüğü’, ‘özgül öğrenme güçlüğü’ ve ‘özgül öğrenme bozukluğu’ gibi kavramlar bulunmaktadır.

ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ NEDENLERİ

Özel öğrenme güçlüğünün nedenleri ebeveynlerin ve öğretmenlerin merak ettikleri konuların başında gelmektedir. Yapılan araştırmalar özel öğrenme güçlüğünün nedenlerinin kesin olarak belirlenemeyeceğini ortaya koymuştur. Fakat araştırmalar çeşitli muhtemel nedenleri belirtmektedir.

Özel öğrenme güçlüğünün muhtemel nedenlerinden biri ve en yaygını nörolojik kaynaklı problemlerdir. Yaşanan güçlüklerin nedenini sadece nörolojik problemlere bağlamak doğru değildir. Bunun yanı sıra kalıtım, biyokimyasal anormallikler, nörolojik kaynaklı problemler, beslenme yetersizliği, doğum anında oluşabilecek olumsuz durumlar, çevresel etmenler, sağlığa zararlı madde kullanımı muhtemel nedenler arasındadır.

Özel öğrenme güçlüğü genellikle üç akademik alanda kendisini göstermektedir:

·      Disleksi

·      Disgrafi

·      diskalkuli

Okuma, yazma ve matematik. Dolayısıyla özel öğrenme güçlüğü türüne göre üç grupta sınıflandırılmaktadır. Birinci ve en yaygın görünen özel öğrenme güçlüğü grubu disleksidir. Disleksi ciddi okuma güçlüğü olarak açıklanmaktadır ve disleksi olan çocuklar okuma becerilerini edinmekte ve/veya geliştirmekte zorlanmaktadır. İkinci özel öğrenme güçlüğü grubu disgrafidir. Disgrafi ciddi yazma güçlüğü olarak ifade edilmektedir ve disgrafi olan çocuklar yazma becerilerini edinmekte ve/veya yazılı ifade becerilerini geliştirmekte zorlanmaktadır. Üçüncü özel öğrenme güçlüğü grubu diskalkulidir. Diskalkuli ciddi matematik güçlüğü olarak açıklanmaktadır ve diskalkuli olan çocuklar temel matematik becerilerini edinmekte ve/veya matematik işlemlerini gerçekleştirmekte zorlanmaktadır.

Görüldüğü gibi özel öğrenme güçlüğü diğer birçok kavramı kapsamaktadır, dolayısıyla bir şemsiye kavram olarak düşünülebilir. Özel öğrenme güçlüğü altında disleksi kavramı okuma güçlüğü yaşayan çocukları ifade etmekteyken diskalkuli kavramı matematik güçlüğü yaşayan çocukları ve disgrafi kavramı da yazma güçlüğü yaşayan çocukları ifade etmektedir.

ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜNE SAHİP BİREYLERİN ÖZELLİKLERİ

Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklar birbirlerinden çok farklı özellikler sergilemektedir. Çok farklı özellik sergilemelerinin nedenlerinden biri çeşitli alanlarda farklı güçlükler yaşamalarıdır. Özel öğrenme güçlüğü olan bir çocuk ciddi okuma problemleri yaşarken bir diğer özel öğrenme güçlüğü olan çocuk okuma konusunda başarılı olup sadece yazılı anlatım konusunda zorluk yaşayabilmektedir. Ayrıca özel öğrenme güçlüğü olan çocukların yaşadıkları öğrenme sorunları hafif, orta ya da ağır düzeyde ortaya çıkabilmektedir. Dolayısıyla çocukların bu sorunlarla başa çıkma yöntemleri ve seviyeleri de farklılık göstermektedir. Bazıları yaşadıkları öğrenme sorunlarına yönelik kendi başa çıkma yöntemlerini geliştirerek özel öğrenme güçlüğü özelliklerini çok düşük seviyede sergileyebilmektedir.

Aileler ve öğretmenler özel öğrenme güçlüğü olan çocuklarda çeşitli özellikler gözlemleyebilmektedir. Dikkat eksikliği, okuma güçlükleri, zayıf motor beceriler, yazılı dil problemleri, sözel dil problemleri, sosyal beceri yetersizlikleri, sayısal becerilerle ilgili problemler, psikolojik işlemleme yetersizlikleri ve bilgi işlemleme problemleri özel öğrenme güçlüğü olan çocukların genel özellikleri olarak belirtilmektedir. Aslında özel öğrenme güçlüğü olan çocukların tümü bu özelliklerin hepsini sergilememektedir ve bu özelliklerden bazılarını sergileyen fakat okulda başarıyı yakalamış birçok çocuk bulunmaktadır.

ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN BİREYLER İÇİN DESTEK EĞİTİM PROGRAMI

·       Öğrenmeye Destek

·      Dil ve İletişim

·      Okuma ve Yazma

·      Erken Matematik

·      Matematik

·      Sosyal Etkileşim