BRACHİAL PLEXUS
Brakial Pleksus, boynun alt bölgesinden başlayıp koltuk altına kadar uzanan, omuz ve kol kaslarının duyu ve motor fonksiyonunu sağlayan büyük bir sinir topluluğudur.
Obstetrik(Doğumsal) Brachial Plexus Yaralanmaları
Doğum sırasında brachial plexusa ait sinir kök ve dallarında zedelenmeye bağlı olarak gelişen ve üst ekstremitenin çeşitli düzeylerinde değişik derecede tutulumlar ve buna bağlı ikincil sorunlar ile izlenen klasik bir tablodur.
Etkilenen sinir tutulumuna göre; üst grup lezyon (Erb Duchenne) C5 C6 bazen C7 kökü
Alt grup lezyon ( Klumpke) C8 T1 bazen C7 kökünü içine alan
Total (Miks Tip) C5 – C8 bazen C7 kökünü içine alan lezyonlar şeklinde gruplara ayrılır.
Ayrıca bazı vakalara Horner Sendromu eşlik edebilir.
Obstetrik(Doğumsal) brakial pleksus yaralanma nedenleri
4 kg üzeri doğum kilosu ve buna bağlı gerçekleşen zor doğum öyküleri
Doğumun şekli (vajinal doğum , vakumla doğum)
Anne yaşı ,aşırı kilo alımı , annenin pelvis darlığı ,obezite ve annenin diyabet öyküsü
TANI VE DEĞERLENDİRME
Brakial Pleksus zedelenmesinin erken fark edilmesi ve teşhisi, bebeklerde hareket azlığının ilk haftalarda çok göze batan bir semptom olmaması nedeniyle çoğunlukla mümkün olmamaktadır. Doğum sonrası, kadın doğum ve neonataloji uzmanı hekimler tarafından Brakial Pleksus zedelenmesi olduğu düşünülen bebekler, pediatrik nöroloji uzmanına sevk edilmeli ve hemen fizyoterapi ve aile eğitimi başlatılmalıdır.
GÖRÜLEBİLECEK BELİRTİLER
Bebeğin her iki kolunu eşit hareket ettirememesi,
O taraf kolda renk değişikliği ve şişlik,
Kıyafetlerini giydirirken o taraf kolun giydirilmesinde zorluk,
Yıkama sırasında o taraf kol kaslarında hissedilen yumuşaklık,
Kucağa alınırken bebeğin o taraf kolunun kayması, tespit etmede zorluk.
O taraf elin yumruk yapılamaması , parmak uzatılınca kavranmaması,
Köprücük kemiği üzerinde tek taraflı şişlik,
Daha büyük bebeklerde (1 ay ve sonrası);
Elin ağza götürülememesi,
Cisim ve oyuncakların hep tek elle kavranması,
Yüzükoyun yatırıldığında o taraf kolunu dışarıya çıkaramaması
Oturma dengesinin geç gelişmesi ve etkilenen kol tarafına bebeğin düşme eğilimi,
Bu gibi durumlarda ailenin bebeği hemen kendi çocuk doktoruna ve gerekirse pediatrik nörologa ve ortopediste götürmesi gerekmektedir.
Brakial Pleksus tedavisi; cerrahi + fizyoterapi yada yalnızca fizyoterapi olarak ikiye ayrılabilir.
Ameliyat gerekip gerekmediğine ileri tetkiklerle karar verilir. Ama cerrahi girişim yapılsa da yapılmasa da fizyoterapi uygulamaları çok önemlidir.
Fizyoterapi-Rehabilitasyon
Brakial Pleksus zedelenmelerinde iyileşme ilk 6 ay içerisinde en iyi şekilde görülür, bununla birlikte iyileşme;
* Sinir zedelenmesinin şiddetine,
* Tipine,
* Erken ve uygun cerrahi girişime,
* Erken başlanan rehabilitasyona,
* Ekip çalışmasına.,
* Ailenin aktif olarak rehabilitasyona katılmasına bağlıdır.
Doğumdan hemen sonra teşhis konulabilen vakalarda kolu, sinirde ve çevre dokularda oluşan ödem ve olası kanama nedeniyle 1-2 hafta dinlendirmek gerekir. Eğer köprücük kemiğinde bir kırık ve zedelenme söz konusu ise dikkat edilmelidir. İlk 2 hafta sinir üzerine gerilimi önlemek amacıyla kol sarkık vaziyette tutulmamalı, kol hafif yanda ve dirsek hafif bükük tutulmalıdır. Bu dönemde cihaz önerilmemektedir.
2 haftadan sonra geniş bir fizyoterapi değerlendirmesinden sonra egzersiz uygulamalarına başlanmalıdır.
EGZERSİZİN AMACI
Kasların zayıflaması ve uzun süreli hareketsizliğe bağlı kaslarda oluşacak bozuklukların önlenmesi,
Eklem açıklığının devamının sağlanması ve sertliklerin önlenmesi,
Bebeğin motor gelişim geriliklerinin önlenmesi,
Kol ve elin fonksiyonel kullanımın sağlanması,
Omuz çıkıkları ve kas yaralanmasını önleyecek pozisyonlarının sağlanmasıdır.
Özetle, doğum sırasında oluşan ve kolun fonksiyonlarını etkileyerek çocuğun ilerde kolunu kullanamaması ve diğer hareketlerde bozukluğu yaratan Brakial Pleksus zedelenmelerinde erken teşhis, uygun tıbbi müdahale, erken rehabilitasyon ve aile eğitimi çok önemlidir.
BİZLER BEYAZ MELEKLER AİLESİ OLARAK ALANINDA UZMAN FİZYOTERAPİSTLER İLE AYRINTILI DEĞERLENDİRME SONRASI KİŞİYE ÖZEL PROGRAMLAR İLE İLERLİYORUZ. SİZ KIYMETLİ AİLELERİMİZİ DE REHABİLİTASYON SÜRECİNE DAHİL EDEREK MAKSİMUM FONKSİYONELLİK SEVİYESİNE ULAŞMAYI HEDEFLİYORUZ. AYRINTILI DEĞERLENDİRME İÇİN KURUMUMUZA BEKLERİZ.